* * * * * * * * * * * * * * * ** * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ** * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Σελίδες για την ζωή και το συγγραφικό έργο του Αρκά συγγραφέα ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΟΥ (Παναγιωτόπουλου Τρίπολη 1943-Αθήνα 1998) // της εφημερίδας "Αρκαδικό Βήμα"
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ** * * *

Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014

ΡΟΥΛΑ ΠΑΤΕΡΑΚΗ: Δεν μπορώ να ταυτίσω τον Γιάννη με τον Πάνου;

  Τέχνες  



Στις 15 και 16 Οκτωβρίου στις 9 μ.μ. παρουσιάζεται στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών το έργο “Ο Φιλόσοφος” από το Δραματικό Θέατρο της Ρούλας Πατεράκη. Πρόκειται για έναν μονόλογο που βασίζεται στην “Ιστορία των μεταμορφώσεων”, έργο του συντρόφου της στη ζωή Γιάννη Πάνου.
Συνέντευξη στην Κυριακή Τσολάκη
Δέκα χρόνια μετά τον θάνατο του συντρόφου της Γιάννη Πάνου, η Ρούλα Πατεράκη επέλεξε να ερμηνεύσει ένα πολύ “δικό” της κείμενο. Πρόκειται για τον “Φιλόσοφο”, το τρίτο κεφάλαιο από το μυθιστόρημα “Ιστορία των μεταμορφώσεων”, που έγραψε ο άντρας ο οποίος σημάδεψε τη ζωή της. Το έργο μας μεταφέρει στην “τυραννισμένη συνείδηση” του “ύπατου των φιλοσόφων” Μιχαήλ Ψελλού, που έζησε στη διάρκεια της πιο πολυτάραχης και μελαγχολικής περιόδου του Βυζαντίου. Η γνωστή ηθοποιός και σκηνοθέτης, που κέρδισε με τον συγκεκριμένο ρόλο το Βραβείο Ερμηνείας Ηθοποιού Κ. Κουν 2006 σε ελληνικό έργο, μιλά για όλα αυτά στη “ΜτΚ”.
Γιατί επιλέξατε από όλο το μυθιστόρημα μόνο ένα κεφάλαιο; 
Η δομή αυτού του μυθιστορήματος απαρτίζεται από πέντε κεφάλαια, τα οποία είναι τελείως ανεξάρτητα μεταξύ τους. Καθένα από αυτά μπορεί να θεωρηθεί μια αυτόνομη νουβέλα και να παρουσιαστεί από μόνο του.

Τι δυσκολίες είχατε στη δραματοποίησή του; 
Όλο το μυθιστόρημα είναι μια πολύ υψηλή φιλοσοφική λογοτεχνία, θα μπορούσε ίσως να χαρακτηριστεί ένα σπουδαίο φιλοσοφικό δοκίμιο. Ως εκ τούτου υπάρχει πολύ μεγάλη δυσκολία το συγκεκριμένο πρόσωπο του μυθιστορήματος να αποκτήσει τη γνησιότητα και την αυθεντικότητα ενός θεατρικού προσώπου. Επομένως, το στοίχημα ήταν αυτό. Μετά από πολύ μεγάλη μελέτη βρήκα τρόπους και πατήματα τα οποία θεωρώ αρκετά σωστά. Νομίζω ότι τελικά πέτυχα αυτό το πρόσωπο να γίνει αληθινό.

Τι είδους μελέτη ήταν αυτή; 
Καθαρά υποκριτική. Χρειάστηκαν τεχνικές και υποκριτικοί δρόμοι, τους οποίους τις περισσότερες φορές ούτε κατονομάζουμε, γιατί είναι αρκετά μυστικοί και δεν περιγράφονται με δυο κουβέντες. Σ’ αυτούς περιλαμβάνεται η έννοια της σωματικότητας. Νομίζω ότι μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί η μεταμόρφωση αυτού του προσώπου από καθαρά λογοτεχνικό σε θεατρικό.

Ο Γιάννης Πάνου ήταν σύντροφός σας και στη ζωή. Τι συναισθηματική φόρτιση σας προκαλεί αυτό και ποιες υπερβάσεις χρειάστηκε να κάνετε προκειμένου να καταλήξετε σ’ αυτή την παράσταση; 
Το πράγμα ήταν πολύ δύσκολο στην αρχή, γιατί είχα συνέχεια αναμνήσεις, αλλά και μεγάλη ψυχολογική πίεση. Σταδιακά όμως και όσο έμπαινα μέσα στη λειτουργία του κειμένου, κατά έναν παράδοξο τρόπο έγιναν οι σωστές αποστασιοποιήσεις. Έτσι, άρχισε να εξελίσσεται σε ένα καθαρά λογοτεχνικό κείμενο και η μορφή του Γιάννη ως ο άνθρωπός μου απομακρυνόταν. Το έργο έμενε καθαρό κι έτσι μπορούσα πιο εύκολα να το προσεγγίσω. Τώρα πλέον το απαγγέλλω ως ένα πολύ μεγάλο κείμενο και το αντιμετωπίζω με την ίδια απόσταση που θα έβλεπα έναν άλλο, άγνωστό μου συγγραφέα. Ο άνθρωπος Γιάννης Πάνου βρίσκεται στην καρδιά μου ως κάτι άλλο, αλλά έχω το σωστό δέος και σεβασμό απέναντι στο έργο του, ανεξάρτητα από την προσωπικότητά του.

Όταν ζούμε μια απώλεια, ο αρχικά έντονος πόνος απαλύνεται με τον χρόνο. Θεωρείτε ότι μ’ αυτή τη διαδικασία λυτρώνεστε οριστικά; 
Όχι, η συγκεκριμένη δουλειά δεν με έκανε να ξεφύγω από το προσωπικό μου πένθος. Αυτό έμεινε, γιατί ποτέ δεν μπόρεσα να ταυτίσω τον Γιάννη με τον Πάνου. Για μένα ο πρώτος είναι ο Γιάννης μου και ο δεύτερος είναι ο λογοτέχνης Πάνου. Ο πρώτος είναι ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος που εκτιμώ και θαυμάζω, ενώ ο δεύτερος είναι κάποιος που δεν γνωρίζω ακόμη καθόλου καλά. Τον συγγραφέα δεν τον κατάλαβα, ακόμη τον ανακαλύπτω και πολλές φορές τώρα συνειδητοποιώ κάποια πράγματα για εκείνον. Ξέρω όμως πολύ καλά τον δικό μου άνθρωπο.

Τι νέα πράγματα έχετε ανακαλύψει στον λογοτέχνη; 
Είναι ένας πολύ μεγάλος πεζογράφος. Δεν μπορώ να τον προσεγγίσω εύκολα. Νόμιζα ότι κάτι καταλάβαινα, αλλά το πεδίο του είναι πολύ βαθύτερο απ’ αυτό που πίστευα. Χρειάζεται πολύ μεγάλος φιλολογικός εξοπλισμός για να τον κατανοήσω.

Νομίζετε ότι δεν έχετε αυτόν τον εξοπλισμό; 
Δεν τον έχω... Πραγματικά. Δεν διαθέτω αυτές τις γνώσεις, ούτε αυτού του είδους την πνευματικότητα. Είμαι καλή σε έναν άλλο τομέα, ενώ αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο και αφηρημένο επίπεδο για μένα. Είναι ένας πάρα πολύ πνευματικός, αφηρημένος και αόριστος χώρος και η διάνοιά μου δεν τον φτάνει.

Πού αποδίδετε το γεγονός ότι όλο αυτό δεν το είχατε καταλάβει όσο ζούσε; 
Στο ταλέντο του. Άλλο είναι το ταλέντο ενός ανθρώπου και άλλο η καθημερινότητά του, άλλο το να ζεις μαζί του, να τον αγαπάς και να σε αγαπάει. Εκεί υπάρχει η απλότητα, η ζεστασιά, η τρυφερότητα, το πάθος. Όλο αυτό δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική πνευματική εσωστρέφεια που χρειάζεται ένας μεγάλος λογοτέχνης. Εκεί είναι ένα μυστικό. Πιστεύω ότι ούτε η γυναίκα του Σεφέρη καταλάβαινε τον Σεφέρη.

Είναι “παγίδα” σε μια ερωτική-συντροφική σχέση να βιώνεις αυτή τη μεγάλη πνευματικότητα του άλλου και στην καθημερινότητα; 
Η καθημερινότητα είναι η ζωή και η τέχνη είναι η τέχνη. Αυτά τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Αν η ζωή ήταν τέχνη και η τέχνη ήταν ζωή, όλα θα ήταν μια χαρά.

Έχουν περάσει δέκα χρόνια από τότε που έφυγε ο Γιάννης Πάνου. Αναφερθήκατε πριν στο προσωπικό σας πένθος. Εξακολουθεί να υφίσταται; 
Είναι πολύ απλή η έκφραση “μου στοιχίζει”. Μπορώ να ισχυριστώ ότι έχω αλλάξει. Η αληθινή λέξη είναι ότι μετά τον θάνατο του Γιάννη Πάνου είμαι ένας άλλος άνθρωπος. Είμαι άλλο πρόσωπο πριν και άλλο μετά απ’ αυτό το συμβάν, το οποίο ήταν ο μεγάλος σταθμός στη ζωή μου.

Μας εξελίσσει μια τέτοια απώλεια; 
Δεν νομίζω. Γίνεσαι κάτι άλλο, αλλά δεν πιστεύω ότι έχουμε μια εξέλιξη προς τα μπροστά ή μια πορεία προς τα πίσω. Μπορεί να υφιστάμεθα μια συνεχή μετάλλαξη, αλλά δεν ξέρω αν αυτή είναι για το καλύτερο ή το χειρότερο. Ξέρω απλώς ότι είναι κάτι άλλο, το οποίο δεν μπορώ να αξιολογήσω ως καλό ή κακό.

Το έργο που παρουσιάζετε είναι ένας μονόλογος. Επιμένετε αρκετά στις μονοπρόσωπες παραστάσεις. Γιατί έχετε πάψει να συμπρωταγωνιστείτε στο θέατρο; 
Έχω τη διπλή υπόσταση του ηθοποιού και σκηνοθέτη. Όταν σκηνοθετώ ένα πολυπρόσωπο έργο, μου είναι πολύ δύσκολο να παίξω ταυτόχρονα, διότι έτσι δεν μπορώ να διδάξω τους ρόλους. Όταν πάλι σκηνοθετεί κάποιος άλλος, συνήθως δυσκολεύεται επειδή έχω ένα πολύ σημαντικό όνομα ως σκηνοθέτης και με φοβάται. Έτσι, περιορίζεται η δυνατότητά μου να παίξω με πολλούς ηθοποιούς. Καταφεύγω στους μονολόγους επειδή μου αρέσει πολύ να παίζω. Είναι πάρα πολύ ωραίο θέατρο και πολύ δύσκολο. Μπορεί να είναι μοναχικό, είναι όμως και πολύ απολαυστικό. Ευχαριστιέμαι πολύ κι έχω και το κεφαλάκι μου ήσυχο, γιατί όταν σκηνοθετώ πεθαίνω από την κούραση και μόνο με το ενδεχόμενο ότι μπορεί να υπάρξουν παρατράγουδα...



Ποιος ήταν ο Γιάννης Πάνου
Ο Γιάννης Πάνου (κατά κόσμον Γιάννης Παναγιωτόπουλος) γεννήθηκε στην Τρίπολη της Αρκαδίας το 1943. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης. Έζησε και συνδέθηκε δυνατά με την πόλη της Θεσσαλονίκης μέχρι το 1986, οπότε και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σύντροφος της Ρούλας Πατεράκη, μοιράστηκε αδιάλειπτα και ενεργά τα πρωτοποριακά θεατρικά της εγχειρήματα. Στα γράμματα εμφανίστηκε σε ηλικία 28 ετών, το 1971, στην ομαδική αντιδικτατορική έκδοση “Νέα κείμενα”. Έπειτα από δέκα χρόνια, τον Μάιο του 1981, και σε ηλικία 38 ετών, κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα, με τίτλο “Από το στόμα της παλιάς Remington” από τον εκδοτικό οίκο-τυπογραφείο “Τρίλοφος” της Θεσσαλονίκης. Μετά από 17 ολόκληρα χρόνια συγγραφικής σιωπής, το 1998, εκδόθηκε το δεύτερο μυθιστόρημά του, “Η ιστορία των μεταμορφώσεων” από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Ο Γιάννης Πάνου πέθανε στην Αθήνα στις 11 Οκτωβρίου του 1998, σε ηλικία 55 ετών.

 
  • “ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΝ”
    ΡΟΥΛΑ ΠΑΤΕΡΑΚΗ
    ΘΕΑΤΡΟ ΕΜΣ
    15.10-16.10.08, ώρα 9 μ.μ.

    • _______________
    http://www.makthes.gr/news/arts/26196/
Αναρτήθηκε από στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)